“Taylor bir gün bir şey yapmak istedi. Yeni bir şey, özel bir şey. Harika bir şey! Taylor çok gururlandı. Ama sonra, bir anda... Yaptığı şey (kargalar tarafından) yıkılıverdi.”
- Böyle bir durumda sen ne hissederdin? Neye ihtiyaç duyardın?
- Çevrendekiler tarafından nasıl bir tepki almayı beklerdin?
Taylor’un arkadaşları yanına geldi birer birer. Ona kendisini iyi hissettirmek istediler. Biri gel bana anlat dedi ama Taylor konuşmak istemedi. Bir diğeri öfkesini paylaşarak yardım etmek istedi ama Taylor’ın içinden bağırmak gelmedi. Öbürü o harika şeyi aynı şekilde yeniden inşa etmesine yardım etmeye çalıştı ama hayır Taylor’ın yoktu böyle bir niyeti. Gelen geri gidiyordu. Kimi gülüp alaya alma, kimi saklanıp hiçbir şey olmamış gibi davranma, kimi ortalığı toplama, kimiyse başkalarının oyununu bozma tekliflerini sundu. Taylor ise kimse ile hiçbir şey yapmak istemiyordu.
- Sence Taylor neden hiçbir önerileni yapmak istememiş olabilir?
- Taylor’un ona yardım etmek isteyen başka bir arkadaşı olsan, sen ona ne yapmayı önerirdin? Başka neler önerilebilir?
- Sence bu durumda Taylor’un istemediği arkadaşları mıydı yoksa onların önerileri mi?
- Önerilenleri yapmak istememesi ne anlama gelir?
- Arkadaşlarını istememesi ne anlama gelir?
- Taylor önerilenleri reddettiğinde arkadaşları neden gitmiş olabilir?
- Sence Taylor’un o anda neye ihtiyacı vardı?
- Taylor’un yerinde olsan, seni daha iyi hissettirecek şey ne olurdu?
Arkadaşları gittikten sonra Taylor yalnız kalmıştı fakat sonra Tavşan çıkageldi. Taylor’a yavaş yavaş yaklaştı, geldi yanına sokuldu. Uzun bir süre hiç konuşmadan yan yana oturdular. Sonra Taylor anlattı, bağırıp çağırdı, saklanıp hiçbir şey olmamış gibi yapma, her şeyi kaldırıp atma ve başkalarının oyunu bozma planlarını anlattı, birlikte oturup olanlara güldüler. Bu sırada tavşan, dinledi. Hiçbir yere gitmedi. Ve Taylor için doğru zaman geldiğinde onun, yıkılanları tekrar dizme planını dinledi. Taylor, sabırsızlanıyordu.
- Sence tavşan Taylor’a yardım etti mi? Nasıl?
- Sence tavşanı diğerlerinden farklı yapan neydi?
- Taylor’un neye ihtiyacı varmış sence?
- Birinin seni dinlemesi ne anlama geliyor?
- Dinlemek nasıl bir şey?
- Dinlenmek nasıl bir şey?
- Böyle bir durumda, birinin seni dinlemesi sana ne hissettirir?
- Böyle bir durumda, birinin seni dinlemesi sana ne düşündürür?
- Dinlemek neden önemli?
- Birine, sessiz kalarak nasıl yardım edebiliriz?
- Sessiz kalmak, her durumda, dinlemek anlamına gelir mi?
- Nasıl dinlenir? Birinin seni dinlediğini nasıl anlarsın?
Yukarıda, Cori Doerrfeld’in şahane eseri Tavşan Dinledi’nin bir anlatımını okudunuz. The Book Riot bu kitap için “Hüznü küçük çocuklarla konuşabilmek için hoş bir sıçrama tahtası.” demiş. Katılıyorum. Ebeveynler için bu konuşma sürecini kolaylaştırması umuduyla bazı sorular hazırlayıp aralara iliştirdim. Çocuklar için Felsefe (P4C) uygulamalarımda da yer verdiğim bu kitap öyle güzel sohbetlere kapı açıyor ki... İki farklı atölye çalışmasında ortaya çıkan bazı düşünceleri sizlerle de paylaşmak isterim:
5-7 yaş grubu ile yaptığımız bir çalışma esnasında öğrencilere böyle bir durumda onların ne hissedeceğini ve rahatlamak için neler yapabileceklerini sordum. Kızgınlık ve öfke hissederdim dedi bir çoğu. Biri unutmak için televizyon izleyeceğini veya arkadaşlarıyla oynamaya gideceğini söylerken bir diğeri kargalara yaptıklarının bedelini ödetmekten, onları birilerine şikayet etmekten bahsetti. Başka bir çözüm önerisi de bir başkasının, yıkılan eserin aynısını onun yerine yapması yönünde oldu.
Yine aynı yaştan farklı bir grupla aynı kitaptan konuştuk. Bu kez öfkeye başka duygular da eşlik etti: Üzgün, şaşkın, korkmuş... Bir öğrencim “Üzgün hissederdim çünkü yaptığım şey boşa gitmiş olurdu.” derken bir diğeri buna itiraz etti: “Zaten yapmıştım, boşa gitmiş sayılmaz ki. Daha iyisini yapabileceğim için mutlu bile olurdum.” dedi. “Korkardım!” diyen oldu. “Çünkü kargalar yeniden gelip bozabilir diye düşünebilirdim.” Çevrelerinden almayı bekledikleri tepkiler ise yeniden yapabilmesi için yardım etmeleri, onu cesaretlendirmeleri, “Bir şey olmaz, ben yardım ederim sana!” diyerek ona destek olmaları yönündeydi. Grup tarafından, Taylor’un yeni bir arkadaş bularak o yıkılanı birlikte yeniden yapmaya ihtiyacı olduğu söylendi. Sonra tavşanla tanıştılar. Sizce tavşan Taylor’a nasıl yardım etti diye sorduğumda verdikleri cevap beni yumuşacık yapıverdi: Tavşan, Taylor’a yumuş yumuş davranmıştı.
Çocuklarımız “yumuş yumuş” davranılmayı, dinlenilmeyi ve dinlemeyi öğrenmeyi hak ediyor bence. Yani her şeyden önce birbirimizi dinlemeye ihtiyacımız var gibi. Sizce? :)
